نيما نوشته است : « چون قطعات ِ اين مجموعه عنوان ندارند ، بايد مواظب بود که از حيث ِ وزن يا فرم ، هر قطعه مشخّص باشد ، که مخلوط با قطعهی ِ ديگر نشود . »
هفت شعر ِ اوّل ِ اين کتاب ، به ترتيبی که نيما خود در دفتری با عنوان ِ « ماخاولا » گردآورده بود ، و بقيّه از ميان ِ انبوه ِ دستنويسهای ِ او ، برحسب ِ موضوع ، تنظيم شد . گذشته از وزن ِ متفاوت ِ هر قطعه ، در اين کتاب ، فاصلهی ِ شروع ِ هر شعر ، همهجا ، به اندازهی ِ مساوی قرار داده شد ، تا هر شعر از شعر ِ ديگر متمايز باشد . آشفتگی ، تنها در صفحهی ِ 32 روی نشان داد ، که فاصلهی ِ بالای ِ صفحه زايد است ، و شعر ، ادامهی ِ صفحهی ِ 31 است .
بيست و پنج شعر ِ اين کتاب ، با عنوان ِ « ماخاولا » مشخّص ، و سه شعر ِ بعدی ، فاقد ِ اين عنوان است . امّا ، چون در ميان ِ ساير ِ دفترهای ِ شعر ِ نيما ، اين قطعات با « ماخاولا » نزديکتر است ، در اين مجموعه گردآمد .
اين قطعات دارای ِ تاريخ بودند :
در شب ِ تيره چو گوری که کند شيطانی ...-----------------1327
به روی ِ در ، به روی ِ پنجرهها ...----------------- 20 ارديبهشت ِ 1327
میتراود مهتاب ...----------------- 1327
جاده خاموش است ...-----------------7 اسفند ِ 1328
پاسها از شب گذشتهست ...----------------- زمستان ِ 1326
در رهنهفت و فراز ِ ده حرفیست ...----------------- 20 خرداد ِ 1329
تیتيک ، تیتيک ...----------------- فروردين ِ 1335
مانده از شبهای ِ دورادور ...----------------- آبان ِ 1327
بقيّهی ِ اين شعرها – جز « در کنار ِ رودخانه ... » و « بر سر ِ قايقاش انديشهکنان ... » و « من چهرهام گرفته ... » و « ديریست نعره میکشد ... » و « زردها بیخود ... » و « ترا من چشم در راهم ... » - در سالهای ِ پيش از 1332 سروده شده است .
معادل ِ فارسی ِ چند واژهی ِ محلّی – طبری – که در اين شعرها آمده ، در آخر ِ کتاب آمده است .
س . ط .
&
نيما يوشيج . ماخاولا . انتشارات ِ دنيا . چاپ ِ پنجم ، 1363 . ( صص 6 – 5 )
( مشخّصات ِ دقيقتر ِ منابع )